Płaskowyż Lassithi

Historia Krety

Historia Krety

Historia Krety

Historia kultury Krety sięga czasów neolitu. Początki osadnictwa człowieka na Krecie to lata 6000-3000 przed naszą erą. W tym okresie ludzie mieszkali głównie w domach zbudowanych z kamienia i zajmowali się hodowlą bydła oraz uprawą roli. W 3000 roku p.n.e. rozpoczyna się okres przedpałacowy trwajacy do 2100 r.p.n.e. W tym okresie powstaje min.: budownictwo z cegieł, proste narzędzia z brązu, koło garncarskie.
Okres do roku 1500 p.n.e. zwany minojskim to największy rozkwit kultury Kreteńskiej a jednocześnie początek kultury europejskiej. W okresie monojskim powstają na Krecie pałace w Knossos, Fajstos oraz Malli, rozwija się handel w basenie morza śródziemnego.

Kultura kreteńska z tego okresu to bogate zdobienia pałaców, malowidła, biżuteria ze złota oraz pismo linearne. Kres złotego okresu nadszedł wraz z nadejściem katastrof naturalnych. Wybuch wulkanu na wyspie Thira (obecnie Santorioni) doprowadził do powstania fali tsunami o wysokości 40-80 metrów, które w połączeniu z trzęsieniami ziemi doprowadziły do ruiny całą wyspę. Osłabioną Kretę napadli Mekończycy, ostatecznie niszcząc wszystkie pałace. Można przyjąć że od tego czasu Kreta należy do Grecji. Jednak nie ma żadnego wpływu i nie jest zaangażowana na politykę kontynentalną ze względu na walki wewnętrzne własnych miast-państw.
W 67 r.p.n.e. wyspę zdobywają Rzymianie pod wodzą Kwintusa Cecyliusa Metallusa zwanego Creticus. Od III w.n.e rozpoczyna się panowanie Cesarstwa Bizantyjskiego na wyspie.

W IX wieku wyspa dostała się pod panowanie arabskie (mauretańskich Saracenów), które trwało około 50 lat. W XIII wieku pod panowanie weneckie, które trwało aż do roku 1669, w którym wyspę zdobyli Turcy.
W 1670 roku miało miejsce powstanie Kreteńskie, jednak już w rok później Turcy odzyskali panowanie nad wyspą. Do kolejnych walk doszło w latach 20-tych XVIII wieku. Wojska tureckie spustoszyły najbardziej urodzajny płaskowyż Lassithi i dokonały rzezi ludności cywilnej. W latach 1820 do 1844 wyspa należała do Egiptu. W 1869 roku Turcy krwawo stłumili kolejne powstanie.
W 1898 roku po kolejnym zrywie narodowym, Kreta stała się autonomiczną republiką, jednak pod protektoratem Imperium Osmańskiego (dalej Turcja). W 1908 roku Kreta ogłosiła niepodległość, która nie została uznana na arenie międzynarodowej. W 1913 roku włączona do Grecji.

W trakcie II Wojny Światowej na Krecie toczyły się zażarte walki z niemiecką armią. 20 maja 1941 roku ma miejsce największy jak do tej pory powietrzno-desantowy atak na wyspę. W ataku pod kryptonimem Merkury na wyspie wylądowało 25 000 żołnierzy niemieckich - głównie spadochroniarzy. Niemcy napotkali na silny opór sił brytyjskich stacjonujących na wyspie po ewakuacji z kontynentu. Flota brytyjska niszczyła morskie oddziały inwazyjne przez co Niemcy zostali odcięci od zaopatrzenia. Błędnie oceniając sytuację Brytyjczycy podjęli decyzję o poddaniu wyspy i ewakuowali się z zatoki Suda w pobliżu Chanii. W walkach brali udział mieszkańcy Krety, którzy walczyli z niemieckim najeźdźcą głównie białą bronią. Była to walka noży i łopat przeciwko karabinom, ale dzięki odwadze Kreteńczyków oddziały brytyjskie mogły się ewakuować z wyspy.

Płaskowyż Lassithi

Płaskowyż Lassithi Kreta

Płaskowyż Lassithi (Lasithi Plateau, Οροπέδιο Λασιθίου)

Malowniczy płaskowyż krasowy położony na wysokości 820 m nad poziomem morza w górach Dikti.

Płaskowyż stanowił ostatnie centrum oporu Kreteńczyków oraz miejsce działania partyzantów. Dlatego też został doszczętnie zniszczony przez Turków i przez prawie 200 lat nie zamieszkany. Głód spowodował, że Turcy wyrazili zgodę na ponowne zagospodarowanie i wykorzystanie żyznych gleb.

Lassithi to płaska przestrzeń wielkości 5 x 8 km cała pokryta polami. Rosną tutaj zboża, ziemniaki, ale również drzewka owocowe. Na całym płaskowyżu można zobaczyć wiatraki z białymi żaglami, ponieważ pola nawadniane są przy pomocy pomp wiatrowych. Obecnie wiatraki wypierane są przez pompy elektryczne. Intensywne opady w tych rejonach mogły powodować podtopienia. Zapobiegliwi Rzymianie zbudowali system kanałów umożliwiający przy okazji regularne nawadnianie płaskowyżu. Obecna sieć kanałów pochodzi z okresu panowania weneckiego.

Oprócz jaskini Dikte warto zobaczyć mniej popularną Grotę Kronosa zwaną Trapeza mieszcząca się na północ od Tzermiado. Początkowo była ona zamieszkana, później chowano w niej zmarłych.
W miejscowości Agios Georgios znajduje się Muzeum Etnograficzne. Muzeum mieści się w oryginalnym domu z ok 1800 roku. W domu podziwiać można koło tkackie, kominek z naczyniami do gotowania, prasę do wina, ręcznie wykonane meble, piec chlebowy, naczynia do przechowywania wina i oliwy. Obok znajduje się drugi, młodszy dom, w którym zaprezentowano jak żyła współcześniejsza i bogatsza rodzina. W owym domu znajdują się m.in. hafty i obrazy.

Informacje praktyczne:
Cały płaskowyż można objechać, więc nie ma obaw o zabłądzenie ;-)
Restauracje w pobliżu wejścia do jaskini Dikte są zdecydowanie droższe i bardziej oblegane, więc warto wybrać restauracje pośrodku płaskowyżu.
Parkowanie pod jaskinią Dikte płatne.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Płaskowyż Lassithi Kreta Płaskowyż Lassithi Kreta
Płaskowyż Lassithi Kreta Płaskowyż Lassithi Kreta
Płaskowyż Lassithi Kreta Płaskowyż Lassithi Kreta
Płaskowyż Lassithi Kreta
Płaskowyż Lassithi: wiatrak, Kreta
Wiatrak na Lassithi

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie