Kreta

Jaskinia Pelekita (Cave of the Fig Tree, Sikias Spilios, Πελεκητά)

Jaskinia Pelekita (zwana też Jaskinią Drzew Figowych - Cave of the Fig Tree - Sikias Spilios) leży 5 km na północno- północny wschód od Kato Zakros. Wejście do Jaskini Pelekita znajduje się na wysokości 100m, u podnóża Traostalos Mount. Na prawo od wejścia do jaskini rośnie wielkie drzewo figowe. Z tego miejsca rozpościera się piękny widok na morze.
Jest to jedna z największych jaskiń na Krecie: jej długość to 310 metrów, powierzchnia ok 4,5ha. W Jaskini Pelekita są ogromne pomieszczenia z wysokimi kolumnami, śliskimi kamieniami, stalagmitami i stalaktytami i stromymi zboczami . Na końcu jaskini znajduje się małe jezioro.

Informacje praktyczne:
Jeśli zamierza się zwiedzać jaskinię należy pamiętać o zabraniu latarki i odpowiedniego obuwia.
Dojście pieszo z Karo Zakros do jaskini zajmuje około godzinę.
W jaskini należy być ostrożnym: Jaskinia Pelekita nie jest zabezpieczona i ma spadki 30 metrowe w dół do morza.

Kato Zakros

Wioska rybacka położona w uroczej zatoczce, do której dojazd samochodem przynosi niesamowite widoki.
Kiedyś Kato Zakros było istotnym ośrodkiem handlu z Egiptem i Wschodem. W roku 1901 rozpoczęto wykopaliska w trakcie, których odkryto pozostałości minojskiego miasta oraz pałacu w jego centralnej części. Przypuszcza się, że w pałacu było ok 300 pomieszczeń m.in. świątynia, skarbiec, magazyny, komnaty królewskie, pomieszczenia administracyjne, warsztaty (kowala, złotnika, kamieniarza, garncarza, producenta perfum).

W Kato Zakros znajduje się kamienisto-żwirowa plaża.
A wzdłuż wybrzeża znajdują się tawerny z tradycyjnym greckim jedzeniem. W jednej z nich zjedliśmy pyszny obiad przygotowany z warzyw i owoców rosnących na polu właściciela restauracji. Sam właściciel oprowadził nas po swoich uprawach co zobaczyć można na ostatnim zdjęciu :)

Informacje praktyczne
W Kato Zakros przy wykopaliskach znajduje się parking.
Ewentualnie do wykopalisk można dojść z Zakros przez Dolinę Zmarłych: w okresie minojskim w grotach skalnych chowano zmarłych (trasa z Zakros trwa ok 2 godziny, a z parkingu położonego 2 km za Zakros około godzinę).

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Tradycyjna muzyka w wyknaniu właściciela restauracji.

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Itanos (gr. Ίτανος)

Na północ od Wai zwiedzać można ruiny starożytnego miasta Itanos, które kiedyś było ważnym ośrodkiem handlu z Egiptem i Bliskim Wschodem. Mimo trzęsienia ziemi w 795 roku miasto zostało po nim odbudowane. Mieszkańcy opuścili je w XV wieku po serii napadów pirackich. Zabudowę miasta zniszczyli Arabowie w 824 roku.
Wśród ruin archeolodzy odnaleźli pozostałości akropolu, fundamenty trójnawowej bazyliki z V-VI w.. Na północ od Itanos znajdował się cmentarz z grobem z okresu hellenistycznego.

Nieopodal wykopalisk Itanos znajdują się piękne piaszczyste plaże, które nie są tak przepełnione jak plaża Wai.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Malia (stanowisko archeologiczne)

Około 3 km (na wschód) za miejscowością Malia słynącą z bogatego życia nocnego znajdują się wykopaliska Malia, które są słabo rozreklamowane przez co rzadko odwiedzane przez turystów.
Miasto Malia było położone na wzniesieniu, a na szczycie znajdował się pałac (pierwszy zbudowany 2.000-1900 p.n.e a zniszczony przez trzęsienie ziemi ok 1700 p.n.e., odbudowany ok 1650 a zniszczony ok 1450 p.n.e.), którego większość zajmowały pomieszczenia magazynowe. Przypuszcza się, że Malia było istotnym miejscem magazynowania i redystrybucji produktów z tej części Krety i wysyłanych w inne regiony Krety.
W pałacu znajduje się Kernos: okrągły kamień ofiarny z wgłębieniem na owoce - ofiary dziękczynne ze zbiorów.
Na północ od pałacu archeolodzy odkryli pozostałości agory.
Na północnym wschodzie (blisko plaży) znajdowała się nekropolia (Christolakos). Wewnątrz nekropolii archeolodzy odkryli wklęsły ołtarz wykorzystywany prawdopodobnie do ceremonii pogrzebowych.
Mieszkańcy opuścili miasto ok 1200 r. p.n.e.
Przed rozpoczęciem wykopalisk miejsce zostało zrabowane. Nieliczne eksponaty znalezione przez archeologów oglądać można w Muzeach Archeologicznych w Iraklionie i Agios Nikolaos.

Informacje praktyczne:
Zwiedzanie wykopalisk wtorek-niedziela 8:00-15:00, wstęp 4 euro.
Idąc z plaży Malia wzdłuż wybrzeża można dojść w niecałą godzinę do wykopalisk.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Triopetra

Piękna piaszczysto-żwirkowa plaża na południowym wybrzeżu Krety niedaleko Agios Pavlos.
Wspaniałe miejsce by odpocząć, kąpać się w krystalicznie czystej wodzie i podziwiać wieczorny zachód słońca.
Obok plaży znajdują się dwie tawerny.
Ok kilometr na północny wschód od plaży jest kaplica proroka Eliasza. Dzięki temu, że jest ona umiejscowiona na wysokim wzgórzu rozciąga się z niej piękny widok na okolicę Triopetra .

Mochlos (Mohlos, Μόχλος)

W okresie minojskim Mochlos było istotnym portem dla Krety wschodniej. Obecnie jest to spokojna wioska rybacka słynąca z wyśmienitego jedzenia w tradycyjnych kreteńskich tawernach.
Na widocznej z brzegu wyspie Mochlos odkryto cmentarz minojski i budynki rzemieślników.

Informacje praktyczne:
W Mochlos jest piaszczysta plaża, z której widać odległą o 150 metrów wysepkę Mochlos zwaną również Agios Nikolaos.
Wśród kamienistego stromego wybrzeża są również piaszczyste zatoczki, do których można dopłynąć łódką.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Moni Agios Panteleimona (Agios Panteleimon Monastery, Moni Agiou Panteleimona)

Klasztor Agios Panteleimona znajduje się 3 km na południe od Fodele , wśród gajów oliwnych i pomarańczowych.

Dokładna data wybudowania klasztoru nie jest znana. (przypuszcza się, że zbudowano go po 1539 r.). Klasztor został zbudowany w stylu twierdzy i dzięki temu odgrywał rolę podczas walk Kreteńczyków z Turkami. Kilkakrotnie był niszczony i plądrowany przez Turków.

Informacje praktyczne:
Niestety dnia dzisiejszego zachowały się jedynie część ścian oraz piękne wejście do klasztoru Agios Panteleimona

Archanes(Αρχάνες)

Miasto jest zamieszkane nieprzerwanie od starożytności do dziś, słynne dzięki wyśmienitym winom, które są w nim produkowane.

W kościele Matki Boskiej (Panagia), znajdującym się w centrum miejscowości, podziwiać można ikony z okresu XVI-XIX wieku.
Archeolodzy odkryli w Archanes pozostałości prawdopodobnie trzypiętrowego minojskiego pałacu - niestety ruiny ciężko znaleźć i ogląda się je jedynie z daleka przez furtkę.
Znaleziska z wykopalisk prowadzonych w Archanes (m.in. kolekcję ceramiki) podziwiać można w niewielkim Muzeum Archeologicznym.
W miejscowości znajduje się również Muzeum Historii i Tradycji Kreteńskiej. W jego zbiorach są głównie przedmioty związane z życiem codziennym mieszkańców Krety.

Nieopodal miejscowości na wzgórzu Fourni jest minojski cmentarz.

Informacje praktyczne:
Muzeum Archeologiczne czynne w godzinach: 8.30-15.00, wstęp bezpłatny.
Muzeum Historii i Tradycji Kreteńskiej nieczynne we wtorki, w pozostałe dni zwiedzać można: 11.00-16.30.

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Skinaria (Schinaria, Σχοινάρια)

Piękna i spokojna plaża na południowym wybrzeżu Krety.
Okolice plaży są idealne do nurkowania i podziwiania rafy ze względu na dużą przejrzystość wody oraz dużą ilość ryb.

Informacje praktyczne:
Plaża piaszczysta z łagodnym wejściem do morza.

Malia (Mallia, Μάλια)

Miejscowość żyjąca z turystyki, ośrodek życia nocnego na Krecie.
Poza licznymi klubami nocnymi, restauracjami, sklepami z pamiątkami i miejscami noclegowymi w Mali jest długa piaszczysta plaża z wydmami.
Warto będąc w Malia przespacerować się wzdłuż wybrzeża i zwiedzić znajdujące się zaledwie 3 km od plaży wykopaliska Malia

Informacje praktyczne:
Miejsce idealne dla osób lubiących na wczasach bawić się i imprezować.
Miejscowość Malia odradzam rodzinom z dziećmi i osobom, które chcą w ciszy i spokoju wypocząć.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Agios Pavlos (Άγιος Παύλος)

Niewielka miejscowość na południu Krety.
W miejscowości znajdują się restauracje, pokoje do wynajęcia.
W zatoce Agios Pavlos znajduje się plaża z ciemnym piaskiem. Kiedyś, Aby dostać się na plażę należało zejść po stromej wydmie i dzięki tak trudno dostępnemu miejscu plaża była spokojna i urocza. Dziś już jest łatwe zejście na plażę.

Klasztor Piso Preveli (Piso Moni Preveli, Preweli, Preveli, )

Klasztor znajduje się ok 4 km od Klasztoru Kato Preveli.
Zespół klasztorny Piso Preveli ma ok 1000 lat (choć większość obecnych budowli jest dużo młodsza).

Klasztor Piso Preveli odgrywał istotną rolę w powstaniach przeciwko władzy tureckiej w XVIII i XIX wieku oraz był centrum ruchu oporu przeciw Niemcom w trakcie II wojny światowej.

Z klasztoru rozpościera się zapierający dech w piersiach widok.

Informacje praktyczne:
Klasztor Piso Preveli zwiedzać można w godzinach: 8.00-13.00 i 15.00-19.00

Plaka

Niewielka Kreteńska miejscowość rybacka położona ok 5 km na północ od Eloundy. Turyści w miejscowości znajdą spokój, niezatłoczone żwirowe plaże i dobre greckie jedzenie w licznych restauracjach.

Informacje praktyczne:
W Plaka znajdują się dwie żwirowe plaże.
W zatoce Plaka są wyśmienite warunki do surfowania.
Z miejscowości Plaka pływają łodzie wycieczkowe na wyspę Spinalonga.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Panormos (Panormo, Πάνορμος)

Miejscowość znajduje się 22 km na wschód od Rethymnonu.
W przeszłości Panormos było ważnym ośrodkiem handlu oraz portem antycznego miasta Eleuderna, którego pozostałości widać na nadbrzeżu.
Obecnie jest to niewielka, spokojna miejscowość rybacka z wieloma odrestaurowanymi budynkami, miejscami noclegowymi i restauracjami. Idealne miejsce dla osób, które lubią spokój i nie lubią natłoku turystów.
Nieopodal miejscowości znajdują się ruiny fundamentów bizantyjskiej bazyliki Agia Sofia zbudowanej w V w. a zniszczonej w VII w.

Informacje praktyczne:
W Panormos znajdują się dwie piaszczysto-żwirowe plaże.
Miejscowość posiada bardzo dobre połączenie komunikacją miejską z Rethymnonem.

Klasztor Gouverneto

Klasztor położony ok 5 km na północny zachód od Agia Triada.
Klasztor zbudowano w 1548 roku (niektóre źródła podają 1357 rok), w 1821 zniszczony na skutek pożaru, następnie odbudowany. Mnisi prowadzą prace konserwatorskie w klasztorze Gouverneto od 2005 roku. Kompleks klasztorny jest na planie kwadratu, posiada renesansową fasadę z współczesną dzwonnicą oraz kopułą poświęconą Maryi z weneckimi elewacjami. Wewnąrz klasztoru Gouverneto wyposażenie pochodzi głównie z XIX wieku. Dziedziniec Klasztoru ma prostokątny kształt. Kaplica na dziedzińcu jest zgłaszane do jednych z najstarszych fresków na Krecie. Klasztor Gouverneto pełnił funkcję obronną więc wyglądem przypomina twierdzę. Posiadał 4 wieże z miejscami dla strzelców w każdym z rogów (ostał się tylko 2 wieże).
Przed najazdem tureckim w klasztorze Gouverneto mieszkało ok 60 mnichów co czyniło go ówcześnie jednym z największych klasztorów na Krecie. Obecnie klasztor Gouverneto zamieszkuje niewielu mnichów w 50 celach na dwóch piętrach. W klasztorze znajduje się maleńkie muzeum przedmiotów liturgicznych i ikon z okresu bizantyjskiego.
Z Gouverneto związana jest legenda: Św. Jan Pustelnik z Gouverneto po ucieczce z Bliskiego Wschodu zamieszkał jako pustelnik w pobliskich grotach wraz z 98 innymi towarzyszącymi mu pustelnikami. Zmarł przypadkowo zastrzelony przez myśliwego. Grota, którą zamieszkiwał Św. Jan z Gouverneto istnieje do dziś.

Informacje praktyczne:
Zwiedzanie Klasztoru Gouverneto możliwe w godzinach 09:00 -12:00 i 17:00 - 19:00 w poniedziałki , wtorki i czwartki , oraz 09:00 - 11:00 i 17:00 - 20:00 w soboty i niedziele (nieczynne w środy i piątki). Wewnątrz klasztoru obowiązuje zakaz fotografowania, palenia. Należy być ubranym stosownie do zwiedzania miejsc sakralnych, czyli w długie spodnie/spódnice i bluzki z długim rękawem.

Panagia Kera

Kościół Panagia Kera zbudowano w XIII wieku. Kościół jest trójnawowy, z kopułą.
Wewnątrz maleńkiego kościoła znajdują się malowidła ścienne z okresu bizantyjskiego. Przez wiele lat freski znajdowały się pod tynkami by uchronić je przed zniszczeniem przez Turków. W 1971 roku zostały odsłonięte i odrestaurowane (choć wg nas nadal są w bardzo złym stanie). Każda nawa zawiera obrazy z innego okresu i reprezentuje inny motyw religijny. Najstarsza część fresków (zachowana w złym stanie) znajduje się w apsydzie i przedstawia Wniebowstąpienie. Święci na malowidle zostali oddani z dbałością o subtelne szczegóły (również mimiki).
Na sklepieniu Panagia Kera znajdują się sceny biblijne: Chrzest Chrystusa, Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, Wskrzeszenie Łazarza, Prezentację Jezusa w Świątyni.
W nawie głównej znajdują się malowidła Rzezi niewiniątek, Narodzenia Chrystusa, Ostatniej wieczerzy.
W nawie południowej podziwiać można sceny z Życia Matki Boskiej zaś w nawie północnej Powtórne przyjście Chrystusa w chwale.

Informacje praktyczne:
Wstęp do kościoła Panagia Kera płatny 3 euro. Kościół można zwiedzać od worku do soboty w godzinach:8.00-15.00 (w niedzielę do 14.00).
W kościele Panagia Kera obowiązuje zakaz fotografowania.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Lissos (Lisos, Λισός)

Antyczne Lissos mieściło się w dzisiejszej zatoce Agios Kirikos. Było portem dla Elyros, posiadało własne monety.
W okresie rzymskim miejscowość była znana ze źródeł leczniczych.
W Lissos są pozostałości świątyni Asklepiosa (Bóstwo zdrowia) z IV wieku p.n.e.: posadzka mozaikowa, fragmenty murów (w tym wykorzystanych do budowy fragmentów budowli starożytnych), podstawy posągów, skrzynia ofiarna. Pod posadzką świątyni płynie do fontanny woda ze źródełka leczniczego.
Prace archeologiczne rozpoczął Platon w 1957 roku. Archeolodzy odkryli fragmenty 20 posągów m.in. Asklepiosa, Hygeia i Plutona, ruiny teatru, akweduktu. Na północy Lissos znajdowały się domy z okresu późno-rzymskiego, zaś na zachodzie grobowce z okresu hellenistycznego i rzymskiego.
Na pozostałościach wczesnochrześcijańskich bazylik stoją kaplice: Agios Kirikos i Panagia. W kaplicy Agios Kirikos 15 czerwca obchodzony jest dzień Św. Kirikosa. Uroczystości trwają całą noc i ich zwieńczeniem jest poranna liturgia.

Lissos zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi w IX w.

Informacje praktyczne:
Okolice starożytnego Lissos są niezamieszkane. Dotrzeć do nich można drogą wodną lub pieszo idąc z Sougia (zajmuje to około 2 godziny, droga miejscami jest stroma, więc należy zabrać obuwie trekkingowe i zapas wody - drodze nie ma żadnych sklepów).

Wąwóz Kourtaliotiko (Kurtaliotiko, Kourtaliothiko, Wąwóz Asomatos, Kurtaliotiko Faragi, Κουρταλιώτικο Φαράγγι)

Wąwóz Kourtaliotiko zwany też Wąwozem Asomatos ("Wąwóz Wiatrów" ponieważ zawsze wieje w nim silny wiatr).
W połowie Wąwozu Kourtaliotiko znajduje się parking i droga prowadząca w dół do kościoła Agios Nikolaos. Nieopodal kościoła znajdują się źródła rzeki Megalou Potamou (Megalopotamos) przepływającej pomiędzy górami Kurupa (Kouroupa) i Ksiron (Xiro) a mającej ujście do morza. Rzeka Megalopotamos wąwozie tworzy pięć dużych basenów, a następnie tworzy około 40 metrowy wodospad
Wąwóz Kourtaliotiko zamieszkują chronione ptaki drapieżne.

Wąwóz łączy droga wybrukowana w 1960 roku. Ściany skalne Wąwozu Kourtaliotiko sięgają do 250 metrów stromo , a koryto rzeki miejscami sięga 100 metrów poniżej poziomu ulicy .

Z Wąwozem Kourtaliotiko związana jest legenda: Św. Mikołaj - asceta, mieszkał w pobliskiej wiosce, która cierpiała z powodu niedoboru wody. Św. Mikołaj uderzył w skałę i powstały w miejscu uderzenia źródła Megalopotamos. Na cześć tego wydarzenia został zbudowany kościół Agios Nikolaos oraz dnia 1 września obchodzi się święto tego wydarzenia.

Loutro (Lutro, Λουτρό)

Nazwa miejscowości Loutro pochodzi od greckiego słowa "kąpiel" i jest nawiązaniem do wielu starożytnych łaźni, które znajdowały się w okolicy.

Docierając do wioski podróżników uderza podobieństwo do Santorini: domki są białe z niebieskimi oknami.
Mimo, że większość mieszkańców żyje z turystyki to Loutro nie przypomina typowej miejscowości turystycznej: nie ma w nim dużych hoteli z basenami, nie ma tłoku, nie ma samochodów. Za to turysta znajdzie tu spokój, czyste morze, kreteńską gościnność i uśmiech. W Loutro są restauracje, kawiarnie, pokoje gościnne, markety i sklepy z pamiątkami. Codziennie promy kursują do Chora Sfakion, Agia Roumeli, Palaiochora.

W Loutro znajdował się port, do którego trafił św. Paweł zepchnięty z kursu podczas burzy. Port odgrywał ważną rolę w czasach rzymskich jako port pobliskiego Anopolis.
Port był później zamieszkiwany przez piratów, których wygnali wenecjanie. Wenecjanie zbudowali niewielką twierdzę do obrony przed dalszymi najazdami obcych (fragmenty ruin ostały się do dziś).

Na zachód od Loutro znajdują się niewielkie ruiny z okresu rzymskiego i bizantyjskiego. Ostały się fragmenty fundamentów domu, tarasu, groby, cysterny.
W pobliżu jest kościół Sotrios Christou z freskami z XIV i XV wieku.

Informacje praktyczne:
Do woski można dotrzeć jedynie pieszo lub statkiem bądź promem. Trud wyprawy wynagradzają widoki i piękna zatoczka u podnóża ściany skalnej.

Margarites (Μαργαρίτες)

Pięknie udekorowana glinianymi wyrobami niewielka miejscowość położona przy jednej ulicy.
Margarites słynie z tradycyjnych rękodzieł ceramicznych: rzemieślnicy z pokolenia na pokolenie przekazują swoją wiedzę i umiejętności. W Margarites można kupić zarówno ceramikę we wzorach tradycyjnych jak i kolorową nastawioną na nowocześniejszych turystów. Wioska jest tak słynna, że w sezonie codziennie turyści są dowożeni kilkoma autobusami.

W miejscowości warto zwiedzić bizantyjski kościół Agios Ioannis z freskami z 1383 roku.